Design Thinking

Design Thinking, czyli myślenie projektowe, to innowacyjna i interdyscyplinarna metoda rozwiązywania problemów, która wywodzi się z obszaru projektowania. Opiera się na zrozumieniu potrzeb użytkowników, współpracy i kreatywnym podejściu do tworzenia rozwiązań. DT stał się popularnym narzędziem w biznesie, edukacji, inżynierii, a także w rozwoju społeczności.

Definicja Design Thinking

Design Thinking to metoda, która koncentruje się na tworzeniu innowacyjnych i użytecznych rozwiązań poprzez empatyczną identyfikację problemów i potrzeb użytkowników. Wywodzi się ze wzornictwa przemysłowego i łączy elementy myślenia kreatywnego, rozwiązywania problemów, współpracy oraz testowania prototypów. Głównym celem Design Thinking jest znalezienie nowych i skutecznych rozwiązań, które spełniają rzeczywiste potrzeby ludzi. Choć może się wydawać, że jest to całkiem nowa metoda, swoje początki ma w latach 60. Co więcej, czerpie ona z różnych dziedzin nauki i jest naukowo opisana.

Etapy Design Thinking

1. Empatia (Empathize). Pierwszym etapem Design Thinking jest zrozumienie potrzeb i oczekiwań użytkowników. W tym celu projektanci i badacze współpracują z użytkownikami, aby poznać ich codzienne wyzwania, aspiracje i emocje. Wszystko po to, aby w pełni zrozumieć kontekst, w jakim funkcjonują i odkryć ich rzeczywiste potrzeby.
2. Definiowanie problemu (Define). Następnym krokiem jest sformułowanie problemu, który chcemy rozwiązać. Określenie problemu na tym etapie jest kluczowe, ponieważ to właśnie będzie motywować dalszy proces.
3. Generowanie pomysłów (Ideate). W trzecim etapie następuje burza mózgów, czyli generowanie różnorodnych pomysłów na rozwiązanie problemu. Współpracujący zespoły wykorzystują techniki, aby wypracować różnorodne i nietypowe rozwiązania.
4. Prototypowanie (Prototype). Po wygenerowaniu pomysłów nadchodzi pora na stworzenie prototypów. Prototypy to uproszczone wersje rozwiązań, które pozwalają przetestować ich skuteczność i otrzymać opinie od użytkowników. Prototypowanie umożliwia weryfikację, czy rozwiązanie spełnia rzeczywiste potrzeby użytkowników.
5. Testowanie (Test). Ostatni etap Design Thinking polega na testowaniu prototypów z użytkownikami i pozyskiwaniu informacji zwrotnej. To pozwala na zrozumienie, jakie elementy rozwiązania działają, a które wymagają jeszcze udoskonalenia.

Z uwagi na to, że jest to proces iteracyjny, można (a czasem nawet trzeba) wracać do poprzednich etapów, by obserwować, definiować potrzeby, generować pomysły, prototypować, testować, wdrażać i udoskonalać. Na każdym etapie można użyć szerokiej gamy narzędzi, które ułatwią dalsze prace.

Korzyści płynące z Design Thinking dla organizacji i użytkowników

Design Thinking przynosi wiele korzyści zarówno organizacjom, jak i społecznościom:

• Innowacyjność. Design Thinking sprzyja generowaniu kreatywnych i innowacyjnych rozwiązań, które mogą przyczynić się do znalezienia nowych możliwości biznesowych i społecznych.
• Empatia i lepsze zrozumienie użytkowników. Skupienie na potrzebach użytkowników pomaga organizacjom tworzyć bardziej efektywne i użyteczne produkty oraz usługi.
• Lepsza współpraca. Design Thinking zachęca do współpracy i wymiany pomysłów w zespole, co przyczynia się do budowania silniejszych relacji między współpracownikami. DT pozwala patrzeć na rozwiązanie z trzech perspektyw: nie tylko końcowego użytkownika, ale i strony biznesowej czy technicznej.
• Szybsze działanie. Dzięki prototypowaniu i testowaniu organizacje mogą szybko wdrażać i dostosowywać rozwiązania, co pozwala na bardziej efektywne reagowanie na zmieniające się potrzeby.
• Zmniejszenie ryzyka nieudanego projektu. Poprzez szybszą weryfikację założeń można uniknąć kosztownych inwestycji w produkt bądź usługę, która nie spełni wymagań użytkowników.
• Rozwiązanie rzeczywistych problemów. Design Thinking pozwala skupić się na istotnych problemach i znaleźć konkretną odpowiedź na rzeczywiste potrzeby ludzi.

Design Thinking to innowacyjna metoda, która wykorzystuje kreatywne i empatyczne podejście do rozwiązywania problemów. Skupienie na użytkownikach, generowanie pomysłów, prototypowanie i testowanie umożliwiają tworzenie lepszych i skutecznych rozwiązań. Dla organizacji i społeczności, które szukają odpowiedzi na aktualne problemy, Design Thinking staje się nieocenionym narzędziem przynoszącym liczne korzyści. Z uwagi na elastyczność, Design Thinking można łączyć z LEGO® Serious Play®.

Kim jest moderator w Design Thinking?

Moderator (osoba moderatorska, moderatorka) w Design Thinking to osoba, która zarządza procesem projektowym i wspiera zespół w wykorzystaniu tej metody w celu osiągnięcia optymalnych wyników. Jest to profesjonalista, który doskonale zna zasady i etapy Design Thinking, potrafi przekazać tę wiedzę oraz ma umiejętność skutecznego kierowania zespołem. Moderator może pełnić różne role w zależności od potrzeb projektu, może to być lider zespołu, konsultant zewnętrzny lub osoba odpowiedzialna za zarządzanie procesem projektowym w organizacji.

Zadania Moderatora w Design Thinking:

• Tworzenie kreatywnego środowiska pracy. Jednym z głównych zadań moderatora jest stworzenie inspirującego i kreatywnego środowiska pracy dla zespołu. Moderator powinien stworzyć atmosferę zaufania i otwartości, która pozwoli członkom zespołu swobodnie wyrażać swoje pomysły i wspólnie generować nowe rozwiązania.
• Zarządzanie procesem projektowym. Moderator odpowiada za zarządzanie całym procesem projektowym, włączając w to planowanie, organizację i kontrolę postępów. Musi być w stanie efektywnie koordynować różne etapy Design Thinking, ustalać cele i terminy oraz monitorować postępy.
• Wspieranie zespołu w głębszym zrozumieniu użytkowników. W Design Thinking empatia wobec użytkowników jest kluczowa. Moderator musi wspierać zespół w głębszym zrozumieniu potrzeb i perspektyw użytkowników, poprzez wykorzystanie narzędzi takich jak wywiady, obserwacje czy mapowanie empatii.
• Ułatwianie sesji brainstormingowych. Moderator odgrywa kluczową rolę w burzach mózgów, podczas których zespół generuje pomysły i rozważa różne koncepcje. Musi umieć stymulować kreatywność i inspirować uczestników do myślenia poza schematami.
• Analiza i synteza. Moderator musi być w stanie analizować zgromadzone informacje, modele i pomysły, a następnie syntetyzować je w spójne i wartościowe rozwiązania. Umiejętność wyciągania wniosków i identyfikowania kluczowych elementów jest niezwykle istotna dla efektywnego prowadzenia procesu.
• Dbałość o współpracę i inkluzywność w zespole. Moderator DT musi zadbać o współpracę i komunikację między członkami zespołu. Do jego zadań należy także rozwiązywanie konfliktów i wzmacnianie więzi między uczestnikami.
• Analiza wyników i implementacja rozwiązań. Po zakończeniu procesu projektowego moderator musi zająć się analizą wyników i rekomendacjami dla zespołu. Następnie wspiera implementację wybranych rozwiązań i monitoruje ich skuteczność.

Moderator Design Thinking jest jedną z kluczowych postaci w procesie DT. Jego rola jako swego rodzaju nauczyciela, ale i katalizatora kreatywności czy osoby zarządzającej sprawia, że moderator stanowi nieocenione wsparcie dla zespołu projektowego. Między innymi dzięki profesjonalnej pracy moderatora, zespół może skutecznie wykorzystać potencjał tej metody i osiągnąć wartościowe i innowacyjne rezultaty w procesie projektowym.

Jak wyglądają warsztaty Design Thinking?

Samoprzylepne karteczki, mazaki, kredki i wyglądające przypadkowo artefakty w biurze to sygnał, że mogą tam dziać się warsztaty.

Spotkania z wykorzystaniem metody Design Thinking są dynamicznymi i interaktywnymi sesjami, które angażują uczestników w proces kreatywnego myślenia i wspólnego tworzenia. W tej części przyjrzymy się, jak zazwyczaj przebiega warsztat Design Thinking i jakie etapy tworzą tę inspirującą podróż do rozwiązywania problemów i generowania innowacji.

1. Zdefiniowanie celu warsztatu. Pierwszym (poza formalnym przywitaniem i nieobligatoryjną rozgrzewką) właściwym etapem warsztatu Design Thinking jest precyzyjne określenie celów sesji. Facylitator, czyli osoba prowadząca warsztat, wspólnie z osobami uczestniczącymi ustala, jaki problem chcą rozwiązać lub jakie cele chcą osiągnąć podczas sesji. Definiowanie celów umożliwia sprecyzowanie zakresu pracy i zaplanowanie odpowiednich działań.
2. Etap empatii. Empatia jest fundamentem Design Thinking. W tym etapie osoby uczestniczące korzystają z różnych narzędzi, takich jak wywiady, obserwacje czy mapowanie empatii, aby lepiej zrozumieć potrzeby, oczekiwania i wyzwania swoich użytkowników lub klientów. To pozwala na identyfikację kluczowych problemów i perspektyw.
3. Etap definiowania problemu. W etapie definiowania problemu osoby uczestniczące analizują zebrane wcześniej informacje i formułują problem do zaadresowania. Wspólnie wypracowują głębsze zrozumienie problemu, określając wyzwania i pytania, które stanowią punkt wyjścia dla procesu twórczego.
4. Etap generowania pomysłów. To etap, w którym osoby uczestniczące rozpoczynają generowanie pomysłów, potencjalnych rozwiązań. W trakcie sesji wykorzystywane są różnorodne techniki kreatywnego myślenia, takie jak burza mózgów czy mind mapping. Osoby biorące udział w warsztacie mają wtedy okazję, by wyrazić swoje pomysły i wspólnie rozwijać różne koncepcje.
5. Etap prototypowania rozwiązań. Prototypowanie jest kluczowym elementem Design Thinking. Osoby uczestniczące w warsztacie przechodzą od abstrakcyjnych pomysłów do konkretnych rozwiązań w postaci prototypów. Mogą to być modele, makietki, czy nawet skomplikowane projekty. Tu mogą pojawić się wspomniane we wstępie artefakty, a nawet klocki LEGO®.
6. Etap testowania rozwiązań. Po stworzeniu prototypów, przystępuje się do testowania ich z użytkownikami lub klientami. Ta faza pozwala na uzyskanie feedbacku i weryfikację, czy rozwiązania spełniają potrzeby użytkowników. Na tej podstawie prototypy są ulepszane, a ostateczne rozwiązania są wdrażane w praktyce.
7. Podsumowanie. Warsztat Design Thinking kończy się podsumowaniem, w którym osoby uczestniczące i facylitator wspólnie analizują przebieg sesji i wyniki osiągnięte podczas warsztatu. Wyciągane są wnioski i lekcje, które mogą być użyteczne w przyszłych projektach i działaniach firmy, zespołu czy w innych okolicznościach.

Czy warsztaty Design Thinking trwają określony czas?

Nie, warsztat może trwać kilka godzin, a może być rozłożony w czasie – nawet na kilka dni czy sesji. Czas powinien być dopasowany do potrzeb projektu, zespołu czy firmy tak, aby swobodnie zrealizować każdy punkt z programu.

Czy można pominąć jakiś punkt w programie warsztatów?

Punkty 2-5 są konieczne do przeprowadzenia pełnego procesu Design Thinking. Punkty 1 i 7 mogą być negocjowalne, ale są sytuacje, kiedy nie powinno się ich pomijać.

Czy można dodać jakąś fazę do warsztatów?

W programie warsztatów warto ustalić przerwy. Można też dodać czas na research i konsultacje z osobami eksperckimi. Warsztaty DT cechuje pewna elastyczność i dużo zależy od osoby facylitującej daną sesję.