Skip to main content

Autyzm

Czym jest autyzm?

Autyzm – również ASD, zaburzenia ze spektrum autyzmu, spektrum autyzmu – złożone zaburzenie neurorozwojowe, cechujące się trudnościami w relacjach społecznych, komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz obecnością ograniczonych, powtarzalnych wzorców zachowań, zainteresowań i aktywności. W kryteriach diagnostycznych uwzględniane są również zaburzenia sensoryczne.

Autyzm jest spektrum, co oznacza, że manifestuje się na różne sposoby, a jego nasilenie i potrzeby wsparcia znacznie różnią się u poszczególnych osób autystycznych.

Główne obszary objawów autyzmu

Komunikacja i interakcje społeczne

  • trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji społecznych,
  • ograniczony kontakt wzrokowy,
  • mniejsza świadomość obecności innych osób,
  • trudności w rozumieniu "zasad społecznych",
  • bezpośredniość i szczerość w wyrażaniu opinii,
  • trudności w wyobrażaniu sobie doświadczeń, których nie przeżyli.

Ograniczone i powtarzalne zachowania oraz zainteresowania

  • powtarzalne ruchy (stymulacje/stimming) takie jak trzepotanie rękami, kręcenie się, słuchanie czegoś w kółko,
  • silne przywiązanie do rutyny i przewidywalności,
  • skoncentrowane i intensywne zainteresowania (np. silna pasja do konkretnego hobby, postaci, zabawki lub tematu akademickiego),
  • preferencja porządku i rutyny,
  • opór wobec zmian.

Różnice sensoryczne

  • nietypowe reakcje na bodźce sensoryczne (dźwięki, dotyk, zapachy, smaki),
  • nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce sensoryczne,
  • fascynacja światłami lub ruchami.

Typy autyzmu

Przed wprowadzeniem DSM-5 (2013) i ICD-11 CDDR (2024), autyzm był klasyfikowany jako kilka odrębnych zaburzeń, w tym zespół Aspergera i zespół Kannera. Obecnie stosuje się podejście spektralne, które uznaje różnorodność prezentacji autyzmu.

Leczenie i terapie autyzmu

Autyzmu nie można wyleczyć, ale istnieją różne terapie i interwencje, które mogą pomóc osobom autystycznym.

Dodatkowe informacje